Wina z bąbelkami uwodzą swoją lekkością ale wcale nie jest tak lekko przy wyborze wina musującego. Na samym wstępie może przytłoczyć nas nazewnictwo win musujących, ich metody produkcji i różne pochodzenie. Jak odnaleźć się w tych wszystkich etykietach i nie zwariować?
Oto główne słowa i terminologia, które można znaleźć na etykiecie szampana/wina musującego produkowanego tradycyjną technologią.
Oprócz nazwy producenta i tak pożądanego, jakby dzwoniącego słowa Champagne, na etykiecie można znaleźć wiele nieznanych słów, zajmijmy się niektórymi z nich.
Poziomowanie słodyczy
Zgodnie z technologią produkcji wina musującego, tak zwany liqueur de dosage dodawany jest do prawie każdego szampana/wina musującego, składa się on z wina i niewielkiej ilości cukru. Ten likier równoważy super wytrawny i kwaśny smak szampana wynikający z drugiej fermentacji. I w zależności od tego ile dodamy tego winnego likieru, szampan dzieli się na kilka rodzajów.
Brut nature/pas dose/dosage zero – cukier resztkowy do 3 g/l. Dosyć rzadka kategoria win musujących, do brut nature nie dodaje się cukru, stopień wytrawności jest najwyższy, o wysokiej kwasowości, delikatny i lekki.
Extra Brut – cukier resztkowy 0-6 g/l. To bardzo wytrawny szampan/wino musujące z niewielką ilością cukru resztkowego. Dobrym przykładem wina Extra Brut może być mołdawskie wino musujące (metoda szampańska) Cricova Blanc de Noirs . Mineralne, delikatne w smaku i wyrafinowane wino, z nutą białych kwiatów, niedojrzałej brzoskwini i limonki.
Brut – do 12 g/l cukru. Jest to najbardziej popularna kategoria szampanów / win musujących, charakteryzująca się zrównoważonym smakiem pomiędzy wytrawnością, a subtelną słodyczą. Aromaty tych win zazwyczaj charakteryzują się nutami migdałów, fig, świeżych gruszek, pigwy, miodu i świeżo upieczonego chleba, brioche, masła. Takimi winami są np. słynne rumuńskie wino z królewskiej winnicy Azug – Rhein Extra Brut Imperial , w którym dominują nuty migdałów, gruszki i limonki. Wino jest produkowane nieprzerwanie od 1888 roku i było nawet w menu słynnego pociągu relacji Paryż-Stambuł – Orient Expressu. Kolejnym przykładem wina brut jest Dor Brut Alb – wino o złożonym bukiecie zielonego jabłka i miodu, mirabelki i brzoskwini.
Sec – 17-32 g/l cukru. Ten szampan smakuje bardziej jak półwytrawny – niezbyt popularna kategoria.
Demi sec – 32-50 g / l cukru. Zwodnicza kategoria, tłumaczy się to jako „półwytrawne”, ale ilość cukru jest tam dość duża, więc może smakować bardziej półsłodko niż półwytrawnie. Ta kategoria jest popularna, ponieważ ten szampan / wino musujące jest idealne na przyjęcia i bankiety, na których jest niewiele przekąsek lub nie ma ich wcale. Wytrawny, surowy brut często wymaga co najmniej lekkiej przekąski, ale szampana / wino musujące z wyraźnym słodkawym tonem można pić właśnie w ten sposób, bez łączenia go z jedzeniem. Nadaje się również dla tych, którzy preferują słodsze i łagodniejsze smaki lub lubią łączyć szampana z owocami, jagodami lub pikantnymi deserami. Takim przykładem jest wino musujące Radacini Demi sec , wino o intensywnym aromacie dojrzałej brzoskwini, z nutami cytrusowymi, w szczególności podkreślona jest świeżość limonki. Wino jest orzeźwiające, z bardzo przyjemną kremową strukturą.
Vintage
Większość szampanów jest produkowana przez łączenie kilku roczników wina, jest to normalna praktyka, istnieje od bardzo dawna i pozwala, aby baza szampana danej winnicy z roku na rok zachowywała swoją indywidualność i styl. Pogoda w Szampanii jest kapryśna, a znakomite zbiory zdarzają się 2-3 razy na dekadę, więc ta praktyka jest całkiem uzasadniona. Kiedy winiarzom sprzyja szczęście, a zbiory są idealne lub bliskie ideału, wtedy niektóre grona są wykorzystywane do produkcji rocznika szampana, czyli win z określonego roku zbiorów. Ten rok będzie wskazany na etykiecie. Koszt takiego szampana będzie znacznie wyższy niż podstawowego bruta, co jest zrozumiałe: rzadko spotykany rocznik, ograniczona ilość i niepowtarzalny smak są odzwierciedleniem tego konkretnego rocznika. Przykładem takiego wina jest słynne już Cricova Grand Vintage 2012
Inne kategorie
Prestige Cuvée lub po prostu Cuvée
Jest to zazwyczaj najlepszy rocznik wina z konkretnej winiarni. Prestiżowy cuvée powstaje w wyjątkowych latach, z najlepszych gron, dojrzewających na osadzie przez 5-8 lat i dopiero wtedy trafiają do sprzedaży. W przeciwieństwie do podstawowego brut, którego nie zaleca się przechowywać, prestige cuvées mają duży potencjał leżakowania, a gdy przychodzi czas na ich otwarcie, wykazują niesamowitą głębię, moc, wielowarstwowość, bogactwo aromatów i smak najlepszego wina. Ten rodzaj wina musującego to np Cricova Cuvee Prestige
Blanc de Blancs
Większość szampanów wytwarzana jest z trzech odmian winogron: Pinot Noir, Pinot Meunier i Chardonnay. A z nich biały szczep jest tylko jeden – Chardonnay. Producenci szampanów zauważyli, że szampan zrobiony z Chardonnay ma szczególny wdzięk, kruchość i lekkość, urok i delikatność. Wino, stworzone w 100% z Chardonnay, zaczęto nazywać Blanc da Blanc – białe wino z białych winogron. Przykładem jest Cricova Brut Alb
Blanc de noirs
Ten szampan, który powstaje wyłącznie z czerwonych odmian winogron – Pinot Noir i Pinot Meunier, odpowiednio blanc de noir – tłumaczy się jako białe z czarnego (ciemnego). Szampan z czerwonych (czyli ciemnych) odmian okazuje się gęstszy, bardziej treściwy w smaku, a aromat zawiera niespotykane w białych winach odcienie maliny, czerwonej porzeczki i truskawki. Przykładem takiego wina musującego jest Cricova Blanc de Noirs.
Różowe
Najczęściej szampan różowy wytwarzany jest z wina białego, do którego dodaje się niewielką ilość wina czerwonego, jest to najpopularniejsza metoda produkcji. Wina różowe spokojne, czyli bez bąbelków, nie produkuje się w ten sposób. Taka metoda asamblażu stosuje się tylko w przypadku różowych win musujących. Takie wina często charakteryzują się aromatami malin, truskawki lub czerwonej porzeczki.
